sangtaodoimoi.blogspot.com dẫn từ nguồn: http://svvn.vn/index.php/2013/06/19/phat-trien-tu-duy-sang-tao-o-gioi-tre/
Để tư duy sáng tạo được phát triển thì các yếu tố như thể chế, xã hội, môi trường sống… cần cởi mở hơn đối với mỗi cá nhân trong nó và đối với chính nó.
.jpg)
GS Nguyễn Văn Tuấn: “Số bài báo khoa học và các bằng sáng chế của Việt Nam thấp xa so với các nước trong khu vực”
Người Việt thường rất tự hào (ít ra là qua báo chí) rằng, chúng ta thông minh và sáng tạo. Nhưng dữ liệu thực tế thì không hẳn vậy. Số bài báo khoa học của Việt Nam thấp xa so với các nước trong vùng. Ngay cả số bài báo khoa học, phần lớn cũng là do hợp tác với nước ngoài, chứ không phải tự sáng tạo ra. Số bằçng sáng chế từ Việt Nam còn rất thấp nhưng có lý do riêng về vấn đề này. Số liệu của UNESCO cho thấy, trong thời gian 2000 -2007, các nhà khoa học Việt Nam chỉ đăng ký được 19 bằng sáng chế, tức mỗi năm trung bình chỉ 2 bằng sáng chế. Có năm (như 2002) chẳng có bằng sáng chế nào. Trong cùng thời gian, Thái Lan đăng ký được 310 bằng sáng chế, Singapore 3.644, cao hơn Việt Nam đến 192 lần! Thật ra, số bằng sáng chế từ Việt Nam cũng thấp hơn Indonesia (85), Philippines (256), và Malaysia (901).
Có rất nhiều yếu tố có ảnh hưởng đến sáng tạo. Tôi thấy có thể phân chia các yếu tố đó thành 2 nhóm: Một nhóm yếu tố liên quan đến tổ chức, và một nhóm liên quan đến cá nhân. Những yếu tố liên quan đến cá nhân bao gồm độ tuổi, trí thông minh và cá tính.Rất nhiều nghiên cứu cho thấy tính sáng tạo có liên quan đến độ tuổi. Dù bất cứ độ tuổi nào cũng có khả năng sáng tạo nhưng độ tuổi từ 30 đến 40 thường được xem là đỉnh của sáng tạo. Chẳng hạn như nghiên cứu ở những người từng đoạt giải Nobel cho thấy, tuổi trung bình khi có công trình tầm Nobel là 37 tuổi cho ngành Vật lý, 40 cho Hóa học và Y khoa. Nhưng độ tuổi sáng tạo cũng thay đổi theo thời gian: Trong đầu thế kỷ 20 tuổi sáng tạo thường trẻ hơn so với đầu thế kỷ 21.
.jpg)
Trí thông minh và tưởng tượng đã được xem là một yếu tố sáng tạo từ lâu. Trí thông minh là yếu tố dẫn đến sự dễ dàng trong việc sáng tạo tri thức. Những người như Einstein, Leonardo da Vinci, và Beethoven chẳng những cực kỳ thông minh mà còn có trí tưởng tượng rất cao. Chính Einstein từng nói: “Nếu bạn có logic, bạn có thể đi từ A đến B nhưng nếu bạn có trí tưởng tượng, bạn có thể bay bổng bất cứ nơi nào”. Do đó, sáng tạo được xem là một hình thức cao nhất của trí thông minh và tưởng tượng.
Cá tính là một yếu tố sáng tạo và điều này đã được nghiên cứu rất nhiều trong quá khứ. Một phân tích tổng hợp những nghiên cứu trước khi đi đến kết luận rằng, những người sáng tạo thường có cá tính như tự tin, tham vọng, bốc đồng, thiếu tính thân thiện, ít tuân thủ theo quy ước nhưng sẵn sàng thích ứng với môi trường mới. Ngoài ra, những người chú ý đến cái đẹp, quan tâm đến những phức tạp trong cuộc sống và phán xét độc lập cũng là những người có tính sáng tạo cao.Những yếu tố liên quan đến tổ chức cũng có thể ảnh hưởng đến sáng tạo. Có thể kể đến những yếu tố như cởi mở với cái mới, áp lực, tự do học thuật, và tưởng thưởng.
Những tổ chức sẵn sàng chào đón những ý tưởng mới là những nơi mà tính sáng tạo được phát triển. Những trung tâm nghiên cứu hay tổ chức nói chung sẵn sàng tiếp thu cái mới, sẵn sàng chấp nhận những “con cừu đen” trong nhóm nghiên cứu, hay khuyến khích cái mới, thường là những tổ chức thành công trong việc sáng tạo.
Những tổ chức sẵn sàng chào đón những ý tưởng mới là những nơi mà tính sáng tạo được phát triển. Những trung tâm nghiên cứu hay tổ chức nói chung sẵn sàng tiếp thu cái mới, sẵn sàng chấp nhận những “con cừu đen” trong nhóm nghiên cứu, hay khuyến khích cái mới, thường là những tổ chức thành công trong việc sáng tạo.
Áp lực cũng là yếu tố dẫn đến sáng tạo. Các nhà tâm lý thường nói rằng, khi họ tiếp xúc với những cá nhân sáng tạo, điều được đề cập nhiều nhất là khi trung tâm hay là nghiên cứu có cơ chế gây áp lực thì khả năng sáng tạo hay “làm một cái gì đó″ thường gia tăng. Áp lực ở đây phải hiểu là những quy định về thành quả nghiên cứu, chẳng hạn như quy định mỗi nhà nghiên cứu hay giảng viên phải công bố kết quả nghiên cứu của họ trên các tập san quốc tế. Trong môi trường áp lực như thế, nhà khoa học sẽ cảm thấy bị thôi thúc để làm ra cái mới.
Sáng tạo đòi hỏi một môi trường tự do học thuật (academic freedom). Trong môi trường đó, nhà khoa học chẳng những có sự tự do lựa chọn vấn đề để theo đuổi, mà còn có tự do để thay đổi định hướng nghiên cứu khi cần thiết. Đề tài nghiên cứu tốt có thể xuất phát từ nhà khoa học nhưng thường thường khởi phát từ người lãnh đạo khoa học. Người lãnh đạo khoa học có thực tài và kinh nghiệm là người có viễn kiến và khả năng nhận ra những vấn đề cần theo đuổi để có xác suất thành công cao.
Như tôi đề cập trong bài trả lời phỏng vấn tuần trước, khuyến khích và đãi ngộ cá nhân sáng tạo cũng là yếu tố quan trọng. Nhiều người cho rằng, chính sách đãi ngộ là một yếu tố rất quan trọng cho sáng tạo. Những hình thức khuyến khích và đãi ngộ có thể là đề bạt, giải thưởng, phần thưởng cá nhân, tự do dự hội nghị quốc tế…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét